Otomotiv Sektörü Çalışanlarının Mental Sağlık Sorunları ve Sektöre Esenlik Yaklaşımı

Otomotiv ve imalat sektörleri hayat tarzımızı derinden etkilemiş olmasa da otomotiv sektörü çalışanlarının bitkin ve stres altında olduğu bir gerçek. Erkek ağırlıklı bir sektör olan sektör ciddi bir stres yönetimine ihtiyaç duyuyor. 

COVID-19 salgını psikolojik stres noktasındaki sıkıntıları daha da büyütüp mental sağlık problemlerini artırdı. Araştırmaya göre, mühendislerin %22.5’i intihar ve kendine zarar verme konusunda düşündüklerini belirtti. Otomotiv sektörü çalışanları arasında daha yüksek stres seviyeleri olması şaşırtıcı değil. Bu pandemi öncesinde de böyleydi ama bugün, mental sağlık sorunları çok daha ciddi durumda.

Global ekonomik kriz otomobil çalışanlarının mental sağlığını nasıl etkiledi?

Ekonomik stabilite ve mental sağlık şüphesiz ki bağlantılı. Birçok araştırma sürdürülebilir bir ekonomik gelirinin kişinin esenliğinde rol oynadığı gösterdi. Tam tersi açıdan da finansal sorunların bireysel ve sosyal alanlarda da sorunlara yol açabildiği de biliniyor. İnsanlar duygusal manada bu yükün altında ezilip alkol tüketimine ve intihar merkezli düşüncelere sürüklenebilir. Sosyal seviyede ise suç oranlarında artış görülüyor.

Global iş gücünün direkt veya dolaylı yoldan %5’ini oluşturan otomotiv sektörü global ekonomik krizin en kötü etkilerini hissetti. 2008-2009 global ekonomik gerilemesinde Kanada’da işsiz mavi yakalı otomotiv sektörü çalışanlarının sağlığı üzerinde yapılan bir araştırmada stres, anksiyete ve depresyonun en çok bu grup içerisinde görüldüğü sonucuna varıldı.

Bugünlerde “dünya bir başka global ekonomik gerilemeye doğru yol alıyor” korkusu hissedilmekte. Yükselen enflasyon, savaş, doğal afetler ve hala devam etmekte olan pandemi yakın gelecekte potansiyel olarak ciddi finansal sıkıntılara yol açabilir.

Birçok araştırma kanıtladı ki finansal yükteki artış kişinin sadece sosyal statüsü üzerinde değil, mental esenliği üzerinde de vahim etkilere sahip. Stres, intihar düşünceleri, depresyon, anksiyete, iştah kaybı, sinir ve aile içi şiddet finansal gerginliğin sağlıklı bir toplumu çürüten etkilerinden bazıları. 

Mobbing şeklinde kendini gösteren psikolojik şiddet otomotiv çalışanlarının esenliğine büyük bir tehdit.

Mobbing, halk arasında zorbalık, yaygın bir iş ortamı pratiği haline geldi. Yaş, cinsiyet, hiyerarşi veya herhangi başka bir özellik üzerinden, çalışanlar iş ortamında zorbalık mağduru haline gelebilir.

Kişinin direkt olarak hissedip tepki verebileceği fiziksel şiddete oranla tanımlanması zor olduğundan iş ortamı zorbalığı genelde tanınmıyor. Bugünlerde uzmanlar iş ortamı zorbalığını da iş ortamı esenliği ajandalarına dahil etmekte. İş ortamı zorbalığını bir çeşit 

psikolojik şiddet olarak gören uzmanlar bu sorunla yüzleşilmesi ve çalışan esenliği için bu durumun tamamen ortadan kaldırılması gerektiğine inanıyor. 

2021’de yapılan bir araştırma gösteriyor ki otomotiv sektöründe iş yeri zorbalığına uğrayanlar arasında tehdit, taciz, kariyerin önüne engel konulması ve özel hayata müdahale gibi sorunlar uğramayanlara oranla daha yüksek. Tükenmişlik seviyeleri ise iş yeri zorbalığına uğramayan çalışanlara oranla çok daha yüksek.

Hiç şüphesiz ki otomotiv sektörü zorlu bir alan. Market değerini kaybetmemek için gereken endüstri rekabet standartları çalışanlardan yüksek fiziksel ve mental dirayet bekliyor. Mental ve fiziksel gerginliğe yol açan stres ve iş yükü diğer tüm sektörlerden daha yüksek. 

Birleşik Krallık merkezli kar amacı gütmeyen kuruluş, Ben, araştırmasında gösterdi ki her iki otomotiv çalışanından biri mental sağlık bakımından kötü durumda. Ayrıca otomotiv şirketlerinin %25’i de elemanlarının mental sağlık problemleri sebebiyle çalışamadıklarını belirtti. Ben’in ortaya çıkardığı bir başka durum ise çalışanların %64’ü gibi inanılmaz bir oranda kötü uyku sebepli anksiyete ve depresyondan etkilenmekte olduğuydu. 

Peki iş yerinde mental sağlık sorunlarıyla baş etme yöntemleri neler?

• Mental sağlık sorunlarının kötü şöhretinden kurtulması gerek:
   

Otomotiv sektörü ağırlıklı olarak erkeklerden oluşuyor ve toplumda mental sağlık hakkında konuşup sorunlarından bahsetmenin erkekliğe aykırı ve zayıf bir hareket olduğuna dair bir inanç var. Sektörde çalışan erkeklerin %21’i eğer mental sağlık problemlerini paylaşırlarsa insanların onlara farklı davranacağına inanıyor.

Otomotiv sektörü çalışanları mental sağlık sorunlarını kabul etmek ve bunlar hakkında aksiyon almakta zorlandıkları için intihar düşünceleri ve anksiyeteye daha yatkınlar.

Otomotiv sektöründe çalışan insan kaynakları uzmanları çalışanları daha açık olmaya motive etmek için adımlar atmalı. Araştırmalar gösteriyor ki halk arasında mental sağlıkla eşleşmiş negatif yargılardan kurtulmanın yollarından biri bunun hakkında açıkça konuşmak.

• Daha iyi bir destek mekanizması:
   

Bir araştırma gösteriyor ki mental sağlık problemi yaşayanların %43’ü bu durumunu müdürleri ile paylaşmış. Bu veri iş verenlerin mental sağlık konusunda eğitim görmesinin gerekliliğine ışık tutuyor. Bu çalışanların neredeyse yarısı sorunları hakkında aksiyon alabilmek için izin almamış ve %95’i iş sırasında odaklanma sorunu yaşadıklarını kabul ediyor. İş verenlerinin nasıl destek kaynakları olduğu hakkında bilgisi olmayan çalışanların %26’sı kadarı iş yerinde daha iyi bir destek mekanizmasına olan ihtiyaca parmak bastı. 

• Çalışan verimliliğini artırmak için bir esenlik programı:
   

Otomotiv endüstrisi ülkelerin maksimum kar elde edebildiği kilit bir sektör. İş yükü, baskı ve rekabetin arşa çıktığı otomotiv sektöründe çalışmak tabii ki kolay değil.

Otomotiv şirketleri hiç olmadığı kadar ciddi bir biçimde esenlik programlarına yatırım yapma ihtiyacı içindeler. Şöyle ki, iş yeri esenlik programları çalışan üretkenliği, katılımı ve sadakati noktasında kayda değer bir etkenleri olduğunu gösterdi. Forbes’un bir makalesinde iş yeri sağlığı ve esenliğine yapılan sağlam yatırımların yüksek performanslı şirketler tarafından benimsenen pratiklerden biri olduğundan bahsedildi.  Yani şirketinizin ihtiyaçlarına göre şekillendirilmiş bir esenlik programı bugünün en önemli ihtiyacı.